Ruim 2 miljoen Nederlanders leven met chronische pijn. Het zorgveld ziet pijn veelal als symptoom en niet als een eigenstandige ziekte. Zorgprofessionals spreken verschillende talen, ieder heeft zijn eigen visie, diagnostiek en behandelmethode. Patiënten ervaren dit als zeer verwarrend. Zij komen met hun pijn in een medische flipperkast terecht. De patiënt is de speelbal, waarbij niemand de regie heeft over de diagnostiek, het behandelproces, laat staan over het resultaat. De patiënt lijdt niet alleen aan pijn maar ook aan deze onsamenhangende zorg. Zorg die nog al te vaak geen antwoord geeft op de vraag van de patiënt wat er aan de hand is. Het huidige zorgsysteem leidt daardoor nauwelijks tot efficiënte, zinnige en zuinige zorg voor de pijnpatiënt. Pijn is een van de meest complexe menselijke ervaringen die wij hebben. Een monodisciplinaire benadering is ontoereikend om een dergelijke complexe klacht te kunnen doorgronden en te behandelen. Het wordt tijd voor patiëntgerichte, integrale diagnostiek en behandeling. Dit is hard nodig, want bijna 80% van de chronische pijnpatiënten is ontevreden over de geboden zorg. Daarnaast bedragen de zorgkosten in Nederland ongeveer 20 miljard euro. Dit mogen wij ons als zorgprofessionals best aantrekken.
Noord Nederland loopt voorop als het gaat om het bundelen van kennis en kunde in het veld. Dit doen we door het implementeren van de Zorgstandaard chronische pijn.
De zorgstandaard
In 2011 bracht De Regieraad Kwaliteit van Zorg een rapport uit met pittige conclusies en kwam met dringende aanbevelingen. De handschoen is opgepakt door het veld en nu is er dan de zorgstandaard chronische pijn. De Zorgstandaard beschrijft de wenselijke situatie, gebaseerd op wetenschappelijke kennis. En het is wenselijk dat ieder mens met chronische pijn de optimale zorg krijgt van de juiste zorgprofessional op het juiste moment en op de juiste plaats.
Uit de zorgstandaardgroep is een implementatiegroep gevormd die de Zorgstandaard wil implementeren in de praktijk. Deze groep is aangevuld met professionals uit de praktijk. Als GZ-psycholoog gespecialiseerd in chronische pijn, neem ik hieraan deel. Wij voelen ons als implementatiegroep verantwoordelijk en uitgedaagd om op verandering aan te sturen in de zorg. De patiënt zal centraal staan en we willen laten zien dat dit loont.
Health-deal status met Living labs
In september 2016 kreeg de implementatiegroep de Health-deal status. Dit betekent dat we een andere organisatiestructuur op gaan zetten binnen een nieuw bekostigingsstelsel. Daarmee brengt de groep de zorgstandaard in de praktijk. We organiseren de zorg rond de pijnpatiënt in een netwerk. Daarbij richten we ons op patiënten met pijn in de wervelkolom. Het uiteindelijke doel is afname van de zorgkosten met 20% voor deze subgroep. Dit wordt shared savings genoemd. Zeker zo belangrijk is ons streven naar grotere tevredenheid van de pijnpatiënt over de geboden zorg.
Door de health-deal status kunnen de verschillende disciplines in de eerste tot en met de derde lijn experimenteren met gezamenlijk diagnosticeren en behandelen. De experimenteerteams worden Living labs genoemd. Iedere regio mag het op zijn eigen manier doen, er is niets voorgeschreven behalve dat de zorgstandaard het uitgangspunt moet zijn en het moet gaan om chronische pijn in de wervelkolom. Het is de bedoeling om alles wat er al aan diagnostische – en behandelingsmethoden is te bundelen en op elkaar af te stemmen. In Noord Nederland zijn er op dit moment drie living labs: Transcare Pijn, UMCG/Beatrixoord/ Wervelkolomcentrum en ziekenhuis de Tjongerschans.
Gewoon doen!
Wanneer wij onze diagnostiek en behandelmethoden inbedden in gezamenlijke visie en taal volgens de Zorgstandaard en ze op elkaar afstemmen, dan weet ik zeker dat wij zorg bieden die efficiënt, zinnig en zuinig is, en beter aansluit bij de behoeften van de patiënt. Samenwerken als zorgprofessionals én samenwerken met de patiënt is essentieel, en ook leerzaam en leuk.
Wie geïnteresseerd is om als GZ-psychologen, die in de GBGGZ werken, deel te nemen aan een chronische pijn netwerk van GZ-psychologen wil ik van harte uitnodigen mij te mailen reitsma@ppkollum.nl. Belangstellenden die willen deelnemen als living lab kunnen contact opnemen met prof. dr. André P. Wolff a.p.wolff@umcg.nl
Wat is chronische pijn?
Normaliter is pijn een waarschuwingssignaal voor weefselschade, maar bij een patiënt met chronische pijn heeft het deze functie verloren. De pijn houdt aan terwijl er geen sprake (meer) is van weefselschade. Het pijn systeem zelf is aangedaan. Pijn is het resultaat van een ingewikkeld samenspel tussen biologische, psychologische, emotionele en sociale factoren. De mate waarin de verschillende factoren een rol spelen in de pijnbeleving en pijngedrag verschilt van patiënt tot patiënt. Pijn heeft vaak grote gevolgen. Het geeft beperkingen in het dagelijks functioneren en vermindert de kwaliteit van leven. Het is een klacht die de patiënt bang, verward en machteloos maakt. Het is dus een groot gezondheidsprobleem, terwijl het inzicht in verklarende pathofysiologische mechanismen nog beperkt is.
Wat zijn healthdeals?
De overheid zit aan zijn plafond wat betreft de mogelijkheden om zorg betaalbaar te houden. Ze laat het nu aan het veld over om met ideeën te komen.De healthdeal status moet bijdragen aan versterking en opschaling van zorginnovaties. Health Deals kunnen bijdragen aan het versnellen van zorginnovaties, wegnemen van belemmeringen van implementaties, gezamenlijk ontwikkelen van zorgstandaarden en best-practices, het leren van elkaar in diverse regio’s, het coördineren van (toegepast) wetenschappelijk onderzoek, het gezamenlijk ontwikkelen van informatie-uitwisseling en E-health en het wegnemen van knelpunten hierbij. De healthdeal status opent deuren voor financiering van projecten, experimenteerruimte voor alternatieve financiering van de zorgketen en onderzoeksprojecten.
De zorgstandaard chronische pijn is geschreven onder eindverantwoordelijkheid van de Dutch Pain Society en Samenwerkingsverband Pijnpatiënten naar 1 stem. Zie voor de inhoud van de zorgstandaard en de deelnemende partijen: http://dutchpainsociety.nl/index.php?page=zorgstandaard_chronische_pijn
Bronnen:
