SeMaS: inzicht in zelfmanagementcompetenties van patiënt

14 december 2015

In welke mate is een patiënt in staat om met succes zelfmanagement op te pakken? Met het Self Management Screeningsinstrument (SeMaS) – ontwikkeld door IQ healthcare, zorggroep DOH, Philips Research en Doen en blijven doen – kan op deze vraag een genuanceerd antwoord worden gegeven, op maat van de patiënt. SeMaS is daarmee een waardevolle steun bij het leveren van persoonsgerichte zorg.

SeMaS is een digitale vragenlijst die de patiënt zelf invult. Het resultaat is een profiel aan de hand waarvan patiënt en praktijkondersteuner samen het vervolgbeleid bespreken. Het profiel laat zien waar voor de patiënt de kansen en belemmeringen liggen voor succesvol zelfmanagement. Vaak voelt de praktijkondersteuner van tevoren wel aan of zelfmanagement een kans van slagen heeft, maar het was moeilijk om dit concreet te onderbouwen. Met SeMaS is er nu een methode. Het is bovendien een generiek instrument, zegt Nathalie Eikelenboom, projectleider bij DOH. ‘Dus niet ziekte-specifiek, daar bestaan al meer instrumenten voor. De praktijkondersteuner ziet mensen met diverse chronische aandoeningen, daarom wilden we één instrument dat op al die aandoeningen van toepassing is’.

Tien minuten
SeMaS bestaat uit 26 vragen verdeeld over tien domeinen (zie tekening). Zeven daarvan betreffen de kans van slagen en drie domeinen geven inzicht in de vorm van ondersteuning die voor deze patiënt het best geschikt is. Het invullen van de lijst duurt tien minuten.

Structuur
Na de ontwikkeling is het instrument in 2013 in de helft van de zestien DOH-praktijken ingezet en is een effectstudie gedaan. Eikelenboom: ‘We zien nog geen direct effect op de patiëntenactivatie en ook niet op de leefstijl van patiënten. Maar wél zien we dat de domeinen uit SeMaS vaker aan de orde komen in de gesprekken met patiënten. Patiënten waarbij het instrument is toegepast hebben vaker een individueel zorgplan en verrichten ook vaker thuismetingen’. Kortom, waar zelfmanagement wordt toegepast, komt het beter uit de verf. ‘Juist omdat het gesprek uitgaat van antwoorden die de patiënt zélf heeft gegeven, kan SeMaS het gesprek met de patiënt goed ondersteunen’, aldus Eikelenboom. ‘We zien ook dat de praktijkondersteuner zich bewuster wordt van haar rol. Bij patiënten zonder SeMaS worden onderwerpen ook makkelijker aan de orde gesteld.’ Het laatste jaar is SeMaS geïmplementeerd in alle DOH-praktijken, in samenwerking met Vilans en trainster Petra Wopereis. Met videofeedbacksessies zijn de praktijkondersteuners getraind in de toepassing.

SeMaS hoeft niet altijd te worden gebruikt. Eikelenboom: ‘Het werkt het beste als de praktijkondersteuner zelf bepaalt wanneer wel of niet. Dat blijkt vooral te zijn bij patiënten waarmee je niet verder komt of bij nieuwe patiënten, bijvoorbeeld als je twijfelt en sneller inzicht wilt krijgen in hoe iemand met zijn aandoening omgaat.’

(bron: http://ineen.nl/semas-inzicht-in-zelfmanagementcompetenties-van-patient/)

 

Ga terug naar nieuwsoverzicht