Een paar weken geleden volgde ik een college van Hans Vermaak over veranderstrategieën. Ze waren mij bekend, maar net als vele anderen in de zaal beperkte mijn blik zich vooral tot: “dit is toch wel een erg blauwe oplossing/organisatie/persoon”. Na afloop van het college was mijn interesse echter opnieuw gewekt. Wat kan dit verhaal betekenen voor de zorg en ons werk daarin?
Als korte opfris neem ik u in vogelvlucht even mee langs de kleuren/veranderstrategieën. De ‘gelen’ zijn van de onderhandelingsstrategie vanuit een machtspositie. ‘Blauw’ bekijkt het rationaal (we gaan van ‘Ist’ naar ‘Soll’). De ‘roden’ wakkeren de motivatie aan. Terwijl de ‘groenen’ helemaal blij worden als mensen zich ‘bewust onbekwaam’ weten, want dan wil men wel leren (=veranderen) is de gedachte. ‘Wit’ stapt wel (of niet) in op de verandering die zich aandient. Dat u het even weet!
Hans Vermaak beoogde verder dat problemen, oplossingen, organisaties en personen ook te koppelen zijn aan deze kleuren. Ik denk hierover door.
Welke kleur hebben de vraagstukken in de zorg? En welke kleur hebben de organisaties en de personen die daarin werken? Wat is de kleur van de problemen en oplossingsstrategieën die worden aangedragen?
Ik zie dat de problematiek rond betaalbaarheid van de zorg de afgelopen jaren met een blauw/gele oplossing te lijf is gegaan. Bijvoorbeeld met de hoofdlijnakkoorden (geel) en de focus op indicatoren om de zorg inzichtelijk te maken (blauw). Het besef groeit, dat dit onvoldoende is. Het tijdsgebrek en personeelstekort in de zorg en de oplossingen om mensen meer zelf te laten doen, vragen om iets anders: meer rode veranderstrategieën (motivatie om meer tijd te nemen voor je patiënt, ook al is het financieel anders geregeld, motiveren van jonge mensen om in de zorg te werken, of het motiveren van mensen/patiënten om met leefstijlverandering aan de slag te gaan) en groene veranderstrategieën (leren omgaan met E-health, anders leren kijken naar de patiëntenpopulatie). Heel wit is het dan om klein te beginnen, zien wat het oplevert, bijstellen als het niet werkt en na een half jaar te kijken of het een grotere spin-off kan hebben. Een deel van ons werk bevindt zich in dat laatste stuk. Daar waar de energie van zorgprofessionals zit en wat na een voorinvestering uitgroeit tot mooie voorbeelden in de regio.
Terwijl wij bezig zijn met het verder uitwerken van onze plannen voor 2018 (blauw met rode, groene, gele en, naar ik hoop, ook witte oplossingen), denk ik nog even terug aan een van de deelnemers van het college die verzuchte: “Dan heb ik het vanmiddag verkeerd aangepakt. Voor een groep medisch specialisten (die niet in een vernieuwing mee wilden gaan) heb ik een blauw verhaal (zo gaan we van A naar B) gehouden, met daarover een rood sausje (we kunnen dit!). Hij besefte dat een gele insteek (wat maakt, dat jullie dit wel zouden willen?) mogelijk effectiever was geweest.
Voor 2018 gaan wij verder met het leveren van kennis, advies, begeleiding en inspiratie aan de zorg. In het besef dat snel draaiende kleuren wit licht geven!
Anneke Venema
Ga terug naar nieuwsoverzicht